ภิกษุ - ภิกษุณี
ภิกษุ แปลว่า ผู้ขอโดยสงบ ผู้เห็นภัยในสังสารวัฏ ผู้ใช้สอยผ้าที่ถูกทำลายแล้ว เป็นต้น
ภิกษุ เป็นคำใช้เรียกนักบวชชายในพระพุทธศาสนาโดยเฉพาะ ถ้าเป็นนักบวชหญิง เรียกว่าภิกษุณี หรือพระภิกษุณี เรียกพระภิกษุ พระภิกษุณีก็ได้



ภิกษุณี
ส่วนผู้ที่จะเป็นภิกษุณีได้นั้นนอกจากต้องมีคุณสมบัติเหมือนภิกษุแล้ว ยังต้องเป็นสิกขมานา ถือศีล ๖ ข้อครบ ๒ ปีแล้วจึงเข้าพิธีอุปสมบทในภิกษุณีสงฆ์ก่อนแล้วไปเข้าพิธีอุปสมบทในภิกษุสงฆ์อีกครั้งหนึ่งจึงจะเป็นภิกษุณีโดยสมบูรณ์
ในสมัยพุทธกาลนั้น แรกเริ่มเดิมที สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าไม่ทรงอนุญาตให้มีภิกษุณีได้ เนื่องจากเห็นว่าจะทำให้อายุของพระพุทธศาสนาไม่ยั่งยืน ภิกษุณีที่ทรงอุปสมบทให้องค์แรกได้แก่ พระมหาปชาบดีโคตรมีเถรี ผู้เป็นพระน้านางและพระมาตุจฉา หรือพระมารดาเลี้ยงของเจ้าชายสิทธัตถะ ท่านได้ทูลอ้อนวอนขอบวชถึงสามครั้งสามครา แต่ก็ไม่เป็นผล จนกระทั่งพระอาน�! ��ท์ได้ทูลขอให้ จึงทรงอนุญาต โดยมีเงื่อนไขว่า พระนางปชาบดีโคตรมีจะต้องรับเอาครุธรรมแปดประการ (แปลว่าข้อปฏิบัติที่หนักและทำได้ยาก) ไปปฏิบัติ
ภิกษุณี เมื่อบวชแล้วต้องถือศีลถึง 311 ข้อ มากกว่าพระภิกษุ ซึ่งถือศีลเพียง 227 ข้อ
ในปัจจุบัน ไม่ปรากฏว่ามีภิกษุณีอีกต่อไปในประเทศไทย แต่ยังมีพบอยู่ในจีน (มหายาน) และศรีลังกา (หีนยาน ซึ่งรับการบวชกลับมาจากภิกษุณีมหายานของจีน)